Een paar weken geleden liet ik je een merkwaardig stuk 12e-eeuws goudwerkborduurwerk uit Palermo, Sicilië zien. Het werd gemaakt door kleine gouden buisjes op te naaien en ze vervolgens plat te drukken. In de tussentijd kon ik wat meer informatie vinden over het borduurwerk. Deze gouden buisjes zijn niet zo zeldzaam als je zou denken. Ze werden echter oorspronkelijk waarschijnlijk niet gebruikt voor borduurwerk, maar voor het maken van haarnetten in de sprang-techniek. Laten we een paar sarcofagen in Rome bezoeken en enkele 'dark age' graven in Hongarije! Maar eerst terug naar de fascinerende gouden buisjes die in de 12e eeuw in de koninklijke werkplaatsen in Palermo werden gebruikt. Hierboven zie je een REM-foto van een van deze buisjes. Het werd waarschijnlijk gemaakt door een velletje puur goudfolie rond een 1 mm dikke draad te wikkelen. De draad werd vervolgens zorgvuldig verwijderd en de resulterende gouden buis opgeknipt in kleinere 'kralen'. Elke 'kraal' is ongeveer 1,4 x 0,8 mm groot. Ze werden op de samitstof genaaid met een witte draad (geen specificatie vermeld, maar waarschijnlijk zijde). Toen het borduurwerk was voltooid, werden de buisjes plat gehamerd om waarschijnlijk een vlak en glanzend oppervlak te vormen. Dit 'hameren' kan ook worden waargenomen op enkele van de keizerlijke gewaden die in Bamberg worden bewaard. Het is echter niet mogelijk met moderne gouddraden. Soortgelijke gouden buisjes worden regelmatig gevonden in Romeinse graven in Italië en het Romeinse Rijk. Sommige vrouwelijke graven bevatten tot 800 van deze kleine gouden elementen. Soms zijn er ook fragmenten van vezels bewaard gebleven (linnen en eventueel zijde). Het vergelijken van deze vondsten met de antieke literaire bronnen en muurschilderingen heeft ertoe geleid dat ze worden geïdentificeerd als de overblijfselen van reticulli (enkelvoud: reticulum). Dit waren complexe haarnetten gemaakt in de sprang-techniek en ofwel verfraaid met kleine gouden buisjes of compleet gemaakt van gouddraad. Hoewel het Romeinse Rijk eindigt in het Westen in 480 na Christus, is dit niet het einde van de gouden buisjes. Graven uit de 6e eeuw op het grondgebied van het Romeinse castellum van Keszthely-Fenékpuszta in Hongarije bevatten dezelfde gouden buisjes als te zien in de eerdere Romeinse graven uit Italië. Interessant is dat de Italiaanse onderzoekers lijken te denken dat dit specifieke kapsel met haarnet afkomstig is uit het Midden-Oosten. Dit past goed bij de bekende Arabische borduurders die in de 12e eeuw in de Koninklijke ateliers in Palermo stikten. Misschien vindt het gebruik van gouden buisjes als kralen in goudborduurwerk ook zijn oorsprong in het Midden-Oosten? Misschien heeft iemand geëxperimenteerd met de gouden buisjes die in traditionele haarnetten werden gebruikt en de borduurtechniek ontwikkeld? Het zou de moeite waard zijn om het borduurwerk van voor de 12e eeuw in het Midden-Oosten te onderzoeken om te zien of er stukken bestaan met deze gouden buisjes. Als iemand aanvullende informatie of ideeën heeft, reageer dan hieronder!
Nog even iets anders: ik ben een Patreon-pagina begonnen. Je kunt je steun voor dit blog tonen door een kopje koffie per maand aan me te spenderen. Alternatief, kun je iets meer geven om toegang tot aanvullende informatie te krijgen bij elke gepubliceerde blogpost. Deze week wordt het mijn Engelse vertaling van de Italiaanse paper. Toekomstige voordelen zullen bijvoorbeeld extra foto's van middeleeuws goudborduurwerk zijn en vergelijkbare dingen die ik kan bedenken. De extra inkomsten die door Patreon worden gegenereerd, zullen me in staat stellen meer musea te bezoeken, meer boeken te lezen en de informatie door te geven in toekomstige blogposts. Hartelijk dank voor je steun! Literature Barkóczi, L., 1968. A 6th-century cemetry from Keszthely-Fenékpuszta. Acta Archaeologica Academiae Scientiarum Hungaricae 20, 275–311. This reference can be donwloaded from this website. Bedini, A., Rapinesi, I.A., Ferro, D., 2004. Testimonianze di filati e ornamenti in oro nell'abbigliamento di eta'romana, in: Alfaro, A., Wild, J., Costa, B. (Eds.), Purpureae Vestes. Actas del I Symposium Internacional sobre Textiles y Tintes del Mediterráneo en época romana. Universiat de Valencia, Valencia, pp. 77–88. This reference can be downloaded from the Academia page of one of the authors. Járó, M., 2004. Goldfäden in den sizilischen (nachmaligen) Krönungsgewändern der Könige und Kaiser des Heiligen Römischen Reiches und im sogennanten Häubchen König Stephans von Ungarn - Ergebnisse wissenschaftlicher Untersuchungen, in: Seipel, W. (Ed.), Nobiles Officinae. Die königlichen Hofwerkstätten zu Palermo zur Zeit der Normannen und Staufer im 12. und 13. Jahrhundert. Kunsthistorisches Museum Wien, Wien, pp. 311–318.
0 Comments
Leave a Reply. |
Wil je op de hoogte blijven van mijn borduuravonturen? Schrijf je in voor mijn wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van nieuwe blogs, cursussen en workshops!
Vond je mijn blog leuk? Overweeg dan alstublieft om een donatie te doen of om Patron te worden, zodat ik lekker bezig blijf en mijn blog zonder advertenties kan voortzetten!
Archieven
March 2023
Categorien
All
|